Bilinmeyen aramaların yaklaşık %28'inin dolandırıcılık ya da spam amaçlı olduğu tespit edildi. Modern iletişim teknolojilerine rağmen, telefonla yapılan dolandırıcılık hala büyük bir tehdit oluşturuyor. Peki, telefon dolandırıcılığı neden bu kadar yaygın ve etkili?
Telefon Dolandırıcılığı Neden Hala Yaygın?
Dolandırıcılar, sesli iletişimin daha güven verici ve kişisel olduğunu biliyorlar. Telefonda yapılan konuşmalarda, insanlar daha savunmasız ve düşünmeden yanıt verebilirler. Bu, dolandırıcılara klasik sosyal mühendislik tekniklerini kullanma konusunda daha fazla fırsat tanır.
Dolandırıcılar Numaramızı Nereden Buluyor?
Telefon numaraları, dolandırıcılar tarafından çeşitli yollarla elde edilebilir. Sosyal medya hesaplarımız, veri ihlalleri, veri satan şirketler ve hatta otomatik yazılımlar, dolandırıcıların numaralarımıza ulaşmasını sağlayabilir. 2023 yılında, küresel çapta tüketicilerin %16’sı telefon dolandırıcılığı nedeniyle para kaybettiğini bildirirken, bazı ülkelerde bu oran daha da yüksek. Örneğin, Almanya'da bu oran %19, Fransa’da ise %18.
Telefon Dolandırıcılığının Çeşitleri
Birçok farklı dolandırıcılık türü telefon aramaları ile yapılabilir:
- Taklit Dolandırıcılığı (Vishing): Dolandırıcılar, bir devlet kurumu, banka veya kamu hizmeti yetkilisi gibi davranarak, kişisel bilgilerinizi ve parayı ele geçirmeye çalışırlar.
- Teknik Destek / Uzaktan Erişim Dolandırıcılığı: Dolandırıcılar, bilgisayarınıza zararlı yazılım yüklemek için size sahte bir teknik destek çağrısı yapabilirler.
- Yatırım Dolandırıcılığı: Dolandırıcılar, yüksek karlar vaadiyle size yatırım fırsatları sunar, ancak tek kazanan dolandırıcıdır.
- Ödül Çekilişi Dolandırıcılığı: Dolandırıcılar, kazanmış olduğunuzu iddia ettikleri ödülleri almak için sizden para veya kişisel bilgiler talep ederler.
- Telemarketing (Tele-pazarlama) Aramaları: Yasal olabilecek ancak yine de rahatsız edici olan aramalardır. Yüksek fiyatlarla sahte ürünler veya hizmetler satmak amacıyla yapılırlar.
- Robocall (Otomatik Aramalar): Otomatik sistemler tarafından yapılan önceden kaydedilmiş mesajlarla yapılan aramalardır. Her robocall dolandırıcılık amacı taşımamakla birlikte, çoğu dolandırıcılık amacı gütmektedir.
Dolandırıcılık Aramalarından Nasıl Korunabiliriz?
Telefon dolandırıcılığından korunmak için, kişisel veya finansal bilgilerinizi asla telefonda vermemelisiniz. Ayrıca, birisinin bilgisayarınıza uzaktan yazılım indirmesine asla izin vermemelisiniz.
Spam Numaralarını Engelleme:
- iOS: Telefon arama geçmişine gidin, "i" simgesine dokunun ve "Arayanı Engelle" seçeneğine tıklayın.
- Android: Telefon uygulamanızda arama geçmişine gidin, engellemek istediğiniz numarayı seçin ve "Engelle / Spam bildir" seçeneğine tıklayın.
Telefon dolandırıcılığının küresel maliyeti, 2023'te 58 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu durum, hükümetlerin bu sorunu çözme konusundaki çabalarını artırmalarını gerektiriyor. ABD’de, düzenleyiciler robocall firmalarına ve VoIP sağlayıcılarına karşı büyük para cezaları kesmişken, Türkiye’de de Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 2023 yılı itibarıyla "istenmeyen arama" yapan şirketlere 51,5 milyon lira idari para cezası uygulamıştır.
Telefon dolandırıcılığı, her yıl milyonlarca insanı mağdur etmekte ve büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bununla birlikte, tüketicilerin bu konuda bilinçlenmesi, şikayet mekanizmalarının etkin kullanımı ve hükümetlerin düzenleyici önlemler alması, dolandırıcılıkla mücadelede önemli adımlar atılmasını sağlayacaktır.
