Hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte vatandaşlar, sahillere ve plajlara akın ediyor. Bu dönemde, kavurucu sıcaklarda güneşin dik geldiği saatlerde fazla güneş ışığına maruz kalan kişilerde güneş çarpması vakaları artış gösteriyor. Genellikle hava sıcaklığının 32 dereceyi, nem doygunluğunun ise yüzde 60’ı aştığı durumlarda görülen güneş çarpması, acil tedavi gerektiren ciddi ve hayatı tehdit edici bir tablodur. Peki, güneş çarpması nasıl geçer, ne iyi gelir? Güneş çarpması belirtileri nelerdir? İşte, güneş çarpmasından korunma yöntemleri ve detaylar.
Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir, Nasıl Geçer?
Güneş çarpması veya diğer bilinen adıyla sıcak çarpması, özellikle sıcak havalarda sıkça gündeme gelen konular arasında yer alıyor. Uzmanlar, saat 11.00 ile 16.00 arasında güneş çarpmalarına karşı dikkatli olunması konusunda uyarılarda bulunuyor. Başlangıçta aşırı terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, uyuklama veya sersemlik gibi belirtileri olan güneş çarpmasının başlıca tedavisi, vücut ısısının düşürülmesidir. Güneş çarpması, aşırı sıcak sonucu beden ısısını ayarlayan mekanizmanın bozulmasına bağlı olarak meydana gelen ciddi bir rahatsızlıktır ve hemen müdahale edilmezse ölümcül olabilir veya kalıcı zararlar verebilir. Özellikle yaşlılar ve çocuklar için daha tehlikelidir. Güneş ışınları ultraviyole, görünür ve enfaruj ışınlarından oluşur. İnsan sağlığı açısından en etkili olanı ultraviyole ışınlarıdır. Ülkemizde genellikle yaz ayları ve gündüz 11.00-15.00 saatleri arasında güneş çarpması riski yüksektir. Güneş çarpmasının en sık görüldüğü yerler sıcak ve nemli deniz sahilleridir.
Güneş çarpması belirtileri arasında başlangıçta aşırı terleme görülür. Dehidratasyon (sıvı kaybı) üst seviyeye ulaştığında terleme durur, vücuttaki sıvı kaybına bağlı olarak sıcak ve kuru cilt gözlenir, soluk alıp verme hızı artar, nabız artar ve bu durum çarpıntı olarak hissedilebilir. Baş ağrısı, baş dönmesi, kas krampları, uyuklama veya sersemlik hali görülebilir. Sıvı kaybı ve elektrolit bozukluğu ilerledikçe tutarsız konuşmalar, çevreyi tanıyamama, agresif davranışlar, ajitasyon, halüsinasyonlar ve bilinç kaybı gelişebilir. Güneş çarpmasının başlıca tedavisi vücut ısısının düşürülmesidir. Hastanızı serin ve havadar bir yere taşıyın, kıyafetlerini çıkarın ve kusma riskine karşı yan pozisyonda tutmaya çalışın. Sıvı kaybı varsa su ve elektrolit içeren sıvılar verilmelidir. Bilinci açıksa su içirin. Alkol koklatılmamalı, alkollü ve gazlı içecekler verilmemeli, katı yiyecekler verilmemelidir. Soğuk su ile banyo yaptırın, vücudunu soğuk havlularla sarın ve buz kullanabilirsiniz. Baş boyun bölgesini soğutma önceliklidir, tüm vücuda yetecek su yoksa baş boyun bölgesine öncelik verin. Aşırı sıvı kaybı olanlarda damardan sıvı verilmesi gerekebilir. Hastanızı serin bir yere alıp, soğuk uygulamalarını yaparak en yakın sağlık kurumuna başvurun.