Her yıl 18-24 Kasım tarihleri arasında kutlanan Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası kapsamında, Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, antibiyotik kullanımı konusunda toplumda farkındalık yaratmanın önemine değindi.
Bu hafta, antibiyotik direncine karşı hem toplumda hem de sağlık profesyonelleri arasında bilinç oluşturmayı ve antibiyotiklerin etkinliğinin korunması için herkesin sorumluluk almasını teşvik etmeyi amaçlıyor.
Antibiyotiğe Dirençli Enfeksiyonlar Tedavi Edilemez Olabilir!
Dr. Mamçu, antibiyotik direncinin tedavi sürecini zorlaştıran ve bazen tamamen imkansız hale getiren bir problem olduğuna dikkat çekti. Antibiyotik direnci, ilaçların etkinliğinin azalarak aynı etkiyi sağlamak için daha yüksek dozlara veya farklı ilaçlara ihtiyaç duyulması anlamına geliyor. Dr. Mamçu, antibiyotiklerin milyonlarca hayat kurtarmasına rağmen, her kullanımın antibiyotik direncinin gelişmesine katkı sağlayabileceğini belirtti.
Antibiyotiğe dirençli mikroorganizmaların toplumda, hastanelerde ve çevrede hızla yayıldığını vurgulayan Dr. Mamçu, bu sorunun sadece insan sağlığını değil, hayvanlar ve çevre sağlığı ile de doğrudan ilişkili olduğunu söyledi. "Bu nedenle antibiyotik direnci, tek sağlık kavramı çerçevesinde ele alınmalıdır," dedi.
Dr. Mamçu, son yıllarda antibiyotiklere karşı direnç oranlarının arttığını belirtti ve özellikle COVID-19 pandemisi sürecinde yanlış antibiyotik kullanımı nedeniyle antimikrobiyal direnç oranlarının önemli ölçüde yükseldiğini ifade etti.
COVID-19'un başlangıcında, geniş spektrumlu antibiyotiklerin aşırı ve yanlış kullanımının, bu sorunu daha da büyüttüğünü söyledi.
Akılcı Antibiyotik Kullanımı Nasıl Olmalı?
Dr. Mamçu, doğru antibiyotik kullanımının önemini vurgulayarak, antibiyotiklerin yalnızca mikrobiyolojik olarak kanıtlanmış bakteriyel enfeksiyon varlığında kullanılmasının gerektiğini belirtti. Akılcı antibiyotik kullanımında şunlar önerilmektedir:
- Doğru tanı sonrası, doğru antibiyotik seçilmelidir.
- En uygun dozda, optimum aralıklarla ve uygun süreyle antibiyotik kullanılmalıdır.
- Enfeksiyon olup olmadığı, tanı testi yapılarak netleştirilmelidir. Tanı yapılmadan ve enfeksiyon varlığı sorgulanmadan antibiyotik kullanımı, doğru tedaviye yol açmaz.
Dr. Mamçu, antibiyotiklerin yanlış kullanımı durumunda direnç gelişiminin hızlanacağını ve gelecekte etkili tedavi seçeneklerinin tükenebileceğini ifade etti.
Antibiyotik direncinin engellenmesi için tıpta, veterinerlikte ve tarımda ortak politikalar geliştirilmesi gerektiğini belirten Dr. Mamçu, bu alanlarda ulusal antibiyotik politikaları oluşturulmasının önemine dikkat çekti.
Ayrıca, enfeksiyon kontrol tedbirlerinin alınması gerektiğini vurgulayan Dr. Mamçu, Türkiye'de antibiyotiklerin yalnızca doktor reçetesiyle satılabilmesinin önemli bir koruyucu adım olduğunu söyledi.
Antibiyotik direnci, dünya çapında büyük bir sağlık sorunu oluşturmakta ve sadece bugünü değil, geleceği de etkileyebilecek boyutlara ulaşmaktadır.
Dr. Dilek Leyla Mamçu, bilinçli antibiyotik kullanımı ve antibiyotik direncinin önlenmesi için toplum, hekimler ve sağlık otoritelerinin ortak bir bilinçle hareket etmeleri gerektiğinin altını çizdi.
