Her yıl bu tarihte; sosyal, ekonomik, siyasi ve kültürel olaylar olmaktadır. 8 Kasım tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar.
• 1520 - Stockholm Katliamı
Danimarka Kralı II. Christian, Stockholm'de yaklaşık 80-100 kişinin öldüğü bir katliamı emretti. Katliam, İsveç'in Danimarka'ya karşı bağımsızlık mücadelesinin zirveye ulaşması sırasında gerçekleşti. II. Christian, bu kanlı olayla İsveç'teki ayaklanmaları bastırmayı amaçlamıştı.
• 1708 - Valide-i Cedid Camii'nin temeli atıldı
İstanbul'da, III. Ahmed döneminde Valide Sultan Köprüsü yakınlarında inşasına başlanan Valide-i Cedid Camii, Osmanlı dönemi mimarisinin önemli örneklerinden biridir. Camii, padişah III. Ahmed’in annesi, Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yapının tamamlanması, dönemin toplumsal ve dini hayatının bir parçası olarak büyük bir anlam taşımaktadır.
• 1793 - Louvre Müzesi açıldı
Fransa'nın başkenti Paris'te, Louvre Sarayı'nın müzeye dönüştürülmesiyle Louvre Müzesi halka açıldı. Başlangıçta Fransız Kraliyet ailesinin sanat koleksiyonlarının sergilendiği bir yerdi, ancak Fransız Devrimi'nin ardından devlet müzesi olarak kullanılmaya başlandı. Bugün, dünyanın en büyük ve en ünlü sanat müzelerinden biri olan Louvre, her yıl milyonlarca ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır.
• 1829 - Uzun Mehmet, Karadeniz Ereğlisi'nde maden kömürü buldu
Türkiye'nin ilk kömür keşfi, Uzun Mehmet tarafından Karadeniz Ereğlisi'nde gerçekleşti. Bu buluş, sanayi devrimi için önemli bir adım oldu, çünkü kömür, sanayi üretiminin ve enerji ihtiyacının karşılanmasında temel bir kaynak haline geldi. Keşif, Osmanlı İmparatorluğu’nda sanayileşme sürecinin ilk önemli aşamalarından biri olarak kabul edilir.
• 1864 - Abraham Lincoln, ABD Başkanı seçildi
Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanı olarak seçilen Abraham Lincoln, köleliği sona erdirme ve iç savaşı kazanma mücadelesiyle tanınır. 1861’de göreve başlayan Lincoln, özellikle Amerikan İç Savaşı sırasında birleştirici bir lider olarak ön plana çıkmıştır. Lincoln'un başkanlığı, ABD'nin modernleşme sürecine ve kölelik karşıtı hareketlere büyük katkı sağlamıştır.
• 1887 - Gramofonun patenti, Emile Berliner tarafından alındı
Alman-Amerikalı mucit Emile Berliner, gramofonun patentini alarak müzik dinleme alışkanlıklarını köklü bir şekilde değiştirdi. Gramofon, ses kaydını ilk defa plastik disklere aktarabilen bir cihazdı ve fonografın yerini aldı. Bu buluş, müzik endüstrisinin evriminde kritik bir adım oldu.
• 1889 - Montana, ABD'nin 41. Eyaleti oldu
Montana, 8 Kasım 1889 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. eyaleti olarak kabul edildi. Eyalet, batıda geniş toprakları ve doğal kaynaklarıyla ünlüdür. Montana'nın eyalet statüsü kazanması, ABD'nin Batı'ya doğru genişlemesinin bir parçasıydı.
• 1892 - Grover Cleveland, ABD Başkanı seçildi
Grover Cleveland, 1892'de ABD başkanı olarak ikinci kez göreve başladı ve bu, onu tek bir süreyi atlayarak başkanlık yapan tek isim haline getirdi. Cleveland, ekonomik sorunlarla başa çıkma ve hükümetin rolünü sınırlama politikalarıyla tanınır. Başkanlığı, Amerikan ekonomisinin derinlemesine etkilenmesi ve sosyal reformları kapsamaktadır.
• 1895 - Wilhelm Röntgen, X ışınını keşfetti
Alman fizikçi Wilhelm Röntgen, X ışınlarını keşfederek tıp ve bilim dünyasında devrim yarattı. X ışınları, insan vücudunun iç yapısını görselleştirebilmek için kullanıldı ve modern tıbbın temel taşlarından biri oldu. Röntgen, bu keşfi nedeniyle Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.
• 1899 - Bronx Hayvanat Bahçesi açıldı
New York’un Bronx bölgesinde kurulan Bronx Hayvanat Bahçesi, dünyanın en büyük ve en eski şehir hayvanat bahçelerinden biridir. 1899’da kurulan bu alan, sadece hayvanları sergilemekle kalmayıp, koruma projeleri ve eğitim çalışmalarına da ev sahipliği yapmaktadır. Bugün, biyolojik çeşitliliği koruma ve eğitim programlarıyla ünlüdür.
• 1922 - Lüleburgaz'ın düşman işgalinden kurtuluşu
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Lüleburgaz, 1920'de Yunan işgali altına girmişti. 1922'de ise Türk ordusu şehri özgürleştirerek, işgalci kuvvetlere karşı zafer kazanmıştır. Bu tarih, Lüleburgaz için önemli bir özgürlük günü olarak kutlanmaktadır.
• 1923 - Birahane Darbesi
Almanya'da Adolf Hitler ve Nazi Partisi, 1923'te Bavyera eyaletinin yönetimini ele geçirmek amacıyla "Birahane Darbesi"ni gerçekleştirdiler. Darbe, başarısızlıkla sonuçlanmış olsa da, Hitler'in adını duyurmasına ve Nazi Partisi'nin ileride iktidara gelmesine giden yolu açmıştır. Olayın ardından Hitler hapse girmiş, ancak bu süre zarfında ideolojisini daha geniş kitlelere duyurma fırsatı bulmuştur.
• 1928 - Mustafa Kemal, Millet Mektepleri'nin Genel Başkanlığını kabul etti
Mustafa Kemal Atatürk, Türk milletinin eğitim seviyesini yükseltmek amacıyla Millet Mektepleri'nin Genel Başkanlığını kabul etti. Bu dönemde, okuma yazma oranını artırmaya yönelik kapsamlı reformlar başlatıldı. Atatürk, eğitimle ilgili önemli adımlar atarak Türk halkının modernleşmesine büyük katkıda bulundu.
• 1932 - Nazi Partisi, Almanya seçimlerinde birinci parti oldu
Almanya'da 1932 seçimlerinde Nazi Partisi, 196 milletvekiliyle en fazla oyu alarak birinci parti oldu. Bu siyasi zafer, Adolf Hitler'in Almanya'daki iktidarını sağlamlaştırmak için önemli bir adım oldu. Nazi Partisi'nin seçim zaferi, kısa süre sonra Hitler'in Almanya'da diktatörlük kurmasına yol açtı.
• 1932 - Franklin D. Roosevelt, ABD Başkanı seçildi
Franklin D. Roosevelt, 1932'de Amerika Birleşik Devletleri'nin 32. başkanı olarak seçildi. Başkanlık görevi sırasında, Büyük Buhran’a karşı yürüttüğü "New Deal" programıyla ekonomik toparlanmayı sağladı. Roosevelt, ABD tarihinde en uzun süre başkanlık yapan kişi olarak kayda geçti.
• 1933 - Afganistan Kralı Nadir Şah öldürüldü
Afganistan'ın Kralı Nadir Şah, 1933'te bir suikasta kurban gitti ve yerine 18 yaşındaki oğlu Zahir Şah geçti. Nadir Şah, Afganistan'ı modernize etme çabalarıyla tanınıyordu. Zahir Şah, 40 yıl süren hükümdarlığı sırasında Afganistan'ı bir ölçüde istikrara kavuşturdu.
• 1935 - Fernand Bouisson, Fransa Başbakanı oldu
Fernand Bouisson, 1935'te Fransa Başbakanı olarak göreve başladı. Fransız hükümetinin, ekonomik zorluklarla ve dış baskılarla mücadele ettiği bir dönemde, Bouisson hükümetin başında önemli kararlar aldı. Başbakanlığı sırasında, Fransız siyaseti, savaşın eşiğinde karmaşık bir döneme girmişti.
• 1938 - Atatürk, ikinci kez ağır komaya girdi
Mustafa Kemal Atatürk, 1938'de sağlık sorunları nedeniyle ikinci kez ağır komaya girdi. Bu dönemde, Atatürk'ün hastalığı ve politik geleceği, Türkiye'de büyük bir endişe yaratmıştı. Komadan çıkamayan Atatürk, aynı yıl 10 Kasım’da hayatını kaybetti.
• 1939 - George Elser, Hitler'e suikast düzenledi
Alman vatandaş George Elser, 1939 yılında Adolf Hitler'e suikast düzenledi fakat başarısız oldu. Elser, Hitler'in Bavyera'da bir konuşma yapacağı sırada bombalı saldırıyı planlamış, ancak Hitler'in konuşma süresi uzayınca bombanın patlamasıyla suikast başarısız oldu. Elser, daha sonra yakalanarak Naziler tarafından öldürüldü.
• 1942 - II. Dünya Savaşı: Britanya İmparatorluğu ve ABD, Kuzey Afrika'da Cezayir ve Fas'ı işgal ettiler
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Müttefik Devletler 1942'de Kuzey Afrika'da geniş bir askeri harekâta girişerek Fransız Cezayir ve Fas topraklarını işgal etti. Bu harekât, "Torch Harekâtı" olarak bilinir ve Nazi Almanyası'na karşı savaşta önemli bir dönemeçti. İşgal, Afrika'daki savaşın seyrini değiştirerek, Müttefiklerin kuzey Afrika'dan Avrupa'ya geçişini sağladı.
• 1960 - John F. Kennedy, ABD Başkanı seçildi
John F. Kennedy, 1960 ABD Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi rakibi Richard Nixon'ı yenerek Amerika Birleşik Devletleri'nin 35. Başkanı seçildi. Kennedy'nin başkanlık kampanyası, özellikle televizyonun etkisini kullanarak genç ve dinamik bir lider imajı oluşturdu. Başkanlık döneminde, Soğuk Savaş'ın gerginlikleri, Küba Füze Krizi gibi olaylar yaşandı.
• 1965 - Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne bağlı Basın ve Yayın Yüksek Okulu açıldı
Ankara'da, Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne bağlı olarak kurulan Basın ve Yayın Yüksek Okulu, Türkiye'nin ilk gazetecilik okuluydu. Bu okul, Türk medya sektörüne birçok önemli gazeteci ve iletişim uzmanı kazandırdı. Basın ve Yayın Yüksek Okulu, gazetecilik eğitimini akademik bir temele oturtan ve modern iletişim teknikleri öğreten bir kurum olarak Türkiye'nin medya dünyasında önemli bir yer edinmiştir.
• 1971 - İngiliz Rock topluluğu Led Zeppelin'in 4. albümleri çıktı
1971'de çıkan "Led Zeppelin IV" albümü, rock müziğin en önemli albümlerinden biri olarak kabul edilir. Albümde yer alan "Stairway to Heaven" şarkısı, grubun en tanınan ve sevilen parçalarından biridir. Albüm, grubun kariyerinde bir dönüm noktası olmuş ve dünya çapında büyük bir ticari başarı elde etmiştir.
• 1982 - Türkiye'de Referanduma sunulan Anayasa'nın yüzde 91,3 oyla kabul edildiği açıklandı
1982 Anayasası, Türkiye'de 12 Eylül darbesinin ardından yapılan referandumda halk oylamasına sunulmuş ve büyük bir çoğunlukla kabul edilmiştir. Anayasa, Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetim biçimini belirleyen ve devletin temel ilkelerini düzenleyen bir belge olarak kabul edilmiştir. Ancak, anayasa ve içeriği, siyasi ve toplumsal tartışmalara neden olmuş, birçok kişi tarafından demokrasiye darbe olarak değerlendirilmiştir.
• 1988 - Çin'de deprem: 1000 kişi öldü
Çin'in Sichuan eyaletinde 1988'de meydana gelen büyük deprem, yaklaşık 1000 kişinin ölümüne ve birçok kişinin yaralanmasına yol açtı. Deprem, bölgedeki büyük hasarlara neden olurken, Çin'in afet müdahale kapasitesinin de test edilmesine neden oldu. Bu felaket, Çin'deki doğal afetlere yönelik daha etkili hazırlıkların önemini gözler önüne serdi.
• 1988 - ABD Başkanlık seçimlerinde, Cumhuriyetçi aday George H. W. Bush seçildi
1988 ABD Başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday George H. W. Bush, Demokrat rakibi Michael Dukakis'i yenerek başkanlık koltuğuna oturdu. Bush, Ronald Reagan'ın başkanlık döneminde başkan yardımcısı olarak görev yapmıştı ve dış politika, ekonomi ve Soğuk Savaş'ın sonlarına doğru önemli kararlar aldı. Başkanlığı sırasında, Körfez Savaşı gibi önemli askeri ve diplomatik olaylar yaşandı.
• 1996 - İçişleri Bakanı Mehmet Ağar istifa etti
1996 yılında Susurluk kazası sonrası adı "çete" bağlantılarıyla anılan İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, görevinden istifa etti. Bu olay, Türkiye'deki derin devlet ve organize suç ilişkileri üzerine ciddi tartışmalar başlattı. Ağar’ın yerine Meral Akşener, Türkiye'nin ilk kadın İçişleri Bakanı olarak atandı.
• 2000 - Katılım Ortaklığı Belgesi açıklandı
Katılım Ortaklığı Belgesi, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği sürecinde atması gereken adımları ve yapması gereken reformları belirleyen bir yol haritasıydı. Bu belge, Türkiye'nin AB ile müzakerelere başlaması ve uyum sürecinin hızlandırılması için önemli bir dönüm noktasıydı. AB ile ilişkilerdeki bu adım, Türkiye'nin modernizasyon sürecine katkıda bulunmuş ve siyasi değişimlere yol açmıştır.
• 2009 - El Salvador'da sel: 124 kişinin ölümüne yol açtı, 60 kişi kayboldu
2009 yılında El Salvador’da meydana gelen büyük bir sel felaketi, ülke çapında büyük yıkıma yol açtı. Sel, aşırı yağışlar nedeniyle oluşan toprak kaymaları ve su baskınları nedeniyle 124 kişinin ölümüne, 60 kişinin ise kaybolmasına neden oldu. Bu felaket, bölgedeki afet yönetimi ve altyapı eksikliklerini gündeme getirdi.
• 2013 - Filipinler başta olmak üzere Güneydoğu Asya'yı etkisi altına alan Haiyan Tayfunu gerçekleşti; 6.300 kişi öldü
Haiyan Tayfunu, 2013'te Filipinler'i ve Güneydoğu Asya'nın diğer bölgelerini vurdu. Tayfun, tarihin en güçlü tropikal fırtınalarından biri olarak kayıtlara geçti ve 6.300'den fazla kişinin ölümüne yol açtı. Yıkıcı etkilerinin ardından, uluslararası yardım kampanyaları başlatıldı ve bölgedeki yeniden yapılanma çalışmaları uzun yıllar sürdü.
• 2020 - İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan güçleri Şuşa şehrini Ermeni işgalinden kurtardı
2020'de Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan İkinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında, Azerbaycan güçleri stratejik öneme sahip Şuşa şehrini Ermeni işgalinden kurtardı. Bu zafer, Azerbaycan için büyük bir sembolik ve askeri başarıydı. Şuşa'nın kurtuluşu, Azerbaycan'ın zaferine giden yolu açtı ve daha sonra 10 Kasım'da ateşkes anlaşması imzalanarak savaş sonlandırıldı. Bu tarih, Azerbaycan'da Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır.
