“Mevduat” sözcüğü genel olarak; belli bir sürenin sonunda ya da istenildiğinde çekilmek üzere bankalara yatırılan parayı ifade eder. Bununla beraber farklı mevduat hesabı türleri de var ve bu hesapların her biri kendine göre farklı yanları ile öne çıkar. Örneğin, mevcut birikimini bir süreliğine bankaya emanet ederek faiz getirisi elde etmek isteyenler vadeli mevduat hesaplarına yönelir. Bu haberde de mevduat hesabı türlerini, aralarındaki farkları ve konun diğer ayrıntılarını inceleyebilirsiniz.
Vadelerine Göre Mevduat Hesabı Türleri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının da (TCMB) aktardığı üzere mevduat vadeleri 4’e ayrılır. Bunlar; vadeli, vadesiz, ihbarlı ve birikimli mevduat hesapları olarak sıralanır. Her bir mevduat vadesi ise farklı gereksinimlere yanıt verir:
● Vadesiz mevduat: Bu mevduat hesabı “vadesiz hesap” adı ile de bilinir ve faiz getirisi yoktur. Bu banka hesabındaki paralar, hesap sahibi tarafından istenildiği zaman çekilebilir. Hesaptaki tutarın tamamının ya da bir kısmının çekilmesi de mümkündür ve tamamen hesap sahibinin isteğine bağlıdır. Ayrıca yine hesap sahibi istediği zaman vadesiz mevduat hesabındaki parayı havale ve EFT yolu ile transfer edebilir.
● Vadeli mevduat: Günlük, aylık ya da yıllık vade seçeneklerinin sunulduğu ve vade sonunda faiz getirisi elde edilebilen mevduat hesabıdır. Hesaba ancak vade bitiminde dokunabilirsiniz. Vade bitmeden hesaptaki paranın çekilmesi durumunda ise faiz getirisi olmaz. Vadeli mevduat hesapları için her bankanın yasal çerçeveye göre farklı faiz oranları olabilir. Belirlenen zaman dilimi (vade) içerisinde paranızı çekmediğiniz takdirde banka, size bunun karşılığında faiz ödemeleri yapar.
● Birikimli mevduat: Son olarak birikimli mevduat hesabı ise en az 3 yıl vade ile açılır. Sözleşme ile belirlenen aylık ya da üç aylık zaman zarfında hesaba para yatırmanız mümkündür. Ancak birikimli mevduatta bir faiz getirisi yoktur. Genellikle mevcut gelirini düzenli bir şekilde biriktirmek isteyenler için ideal sayılır.
● İhbarlı mevduat: Bu mevduat hesabı, para çekmeden 7 gün önce yazılı bir ihbar vermenizi gerektirir. Vadeli mevduat hesaplarına benzer şekilde ihbar mevduat hesaplarında da faiz getirisi bulunur.
Doğru Mevduat Hesabını Nasıl Seçerim?
Mevduat hesaplarından kendinize uygun olanı seçmeniz, daha çok finansal planlarınız ile ilgili olabilir. Bunun yanı sıra risk toleransı ve nakit ihtiyaçlarına göre de değişkenlik gösterebilir. Örneğin, vadeli mevduat hesapları genellikle faiz kazandıran hesaplar olarak bilinir. İlgili kriterlere göre mevduat hesabı seçerken aşağıda faktörleri göz önünde bulundurmanız mümkün:
● Öncelikle finansal hedeflerinizi değerlendirmenizde yarar var. Bu aşamada mevcut birikiminizi hangi amaç doğrultusunda değerlendireceğinizi düşünmeniz önem kazanır. Örneğin, mevut birikime kısa süre sonra ihtiyacınız olacaksa vadesiz ya da kısa süreli vadeli bir hesap açabilirsiniz. Uzun vadeli birikim yapmayı planlıyorsanız yüksek faiz tekliflerinin sunulduğu vadeli hesapları inceleyebilirsiniz.
● Faiz getirisi için vadeli mevduat hesabı açarken de faiz oranlarını karşılaştırmakta yarar var. Farklı bankalarda değişik faiz oranları sunulur. Bunun yanı sıra vadeli mevduat hesaplarına özel yüksek faizli kampanyalar da bulunmakta. Vade süresi, paranın ne kadar süreliğine bankada tutulacağını belirlediği için buna da dikkat etmek önemlidir.
Bunların yanı sıra banka seçimi, dijital bankacılık, mevduat sigortası, vergilendirme gibi diğer kriterler de uygun mevduat hesabını seçmeye yardımcı olabilir.
E-Mevduat ve Dijital Kolaylıklar
E-mevduat, aslında daha çok vadeli mevduat hesaplarının dijital bir uzantısı olarak kabul edilebilir. Fiziki bir banka şubesine gitmeden, online olarak vadeli mevduat hesabı açmaya yarar. Türk lirası, Amerikan Doları, Euro ya da altın cinsinden birikimlerinizi bu şekilde de değerlendirmeniz mümkün. E-mevduat hesapları için de yine vadeli mevduat hesaplarında olduğu gibi faiz teklifleri ve vade süreleri sunulur. İşlemlerinizi online kanallardan hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmenizi olanak tanıdığı için kolaylık sağlar.
Faiz Oranlarına Göre Vadeli Mevduat Hesabı Seçimi
Vadeli mevduat hesabı açarken, bankaların güncel faiz teklifleri de oldukça önemli bir rol oynar. Çünkü bu faiz teklifleri (oranları), vadeli hesaba yatıracağınız paranın ne kadar kazanç getireceğini doğrudan etkiler. Faiz oranlarına göre doğru vadeli mevduat hesabı seçimi için bazı kriterler şunlar olabilir:
● Faiz oranlarının seviyesi: Vadeli TL, döviz, altın, dolar vs. hesaplarında sunulan faiz oranları değişkenlik gösterebilir. Bunun yanı sıra faiz teklifleri bankadan bankaya da farklı olabilir. Genellikle vade süresi arttıkça, bankanın hesabınız için sunduğu faiz oranı da yükselir. Bu daha genel olarak daha çok faiz getirisi anlamına gelir. Ancak faiz getirisi için, vadeli hesaptaki tutarın vade bitimine kadar çekilemeyeceğini unutmayın. Bu nedenle uzun vadeli seçenekler, olası acil nakit ihtiyaçları için kullanışsız olabilir.
● Kampanyalı faiz oranları: Bankalar ve ilgili finansal kuruluşlar zaman zaman cazip vadeli mevduat hesabı[1] kampanyaları sunarlar. "Hoş geldin faizi" gibi isimlere sahip olan bu özel teklifler, genellikle standart oranlardan daha yüksek faiz imkanları sağlar. Bu kampanyaları karşılaştırmak, en avantajlı seçeneği bulmak açısından önemlidir.
● Vade süresine göre faiz oranları: Bankaların vadeli mevduat hesapları için sunduğu faiz oranları, seçilecek vade süresine göre de değişebilir. Örneğin, 1 ya da 3 aylık vade ile 1 yıllık vadenin faiz oranları farklı olabilir. Genellikle yüksek vade süreleri daha fazla faiz getirir.
